Yazar: ahcsatr
- 29 Kas 25
Türkiye’deki Afganistanlı ve İranlı Mültecilerin Çok Boyutlu Durum Analizi
Bu araştırma, Türkiye’de yaşayan Afganistanlı ve İranlı göçmenler arasında yaşam koşullarını, güvenlik deneyimlerini, hizmetlere erişimi, ekonomik durumu ve Türkiye’yi yasa dışı yollarla terk etme eğilimindeki artışın nedenlerini çok boyutlu olarak inceleme amacıyla yapılmıştır. Çalışma, karma yöntem yaklaşımı (Mixed-Methods) ile gerçekleştirilmiş olup, 193 katılımcı ile çevrimiçi anket, Türkiye’de yaşayan göçmenlerle yapılan üç odak grup oturumu ve son yıllarda Türkiye’yi güvensiz yollarla terk eden kişilerle yapılan beş derinlemesine görüşmeyi kapsamaktadır. Nicel ve nitel verilerin analizi, göçmenlerin yaşam koşullarını “hayatta kalma” seviyesine indirgeyen yapısal ve iç içe geçmiş bir dizi zorlukla karşı karşıya olduklarını göstermektedir.
Bulgular, yasal istikrarsızlık ve belirsizliğin, dosya değerlendirme süreçlerinin uzaması, ret vakalarının artması ve bunun tedavi, eğitim ve çalışma erişimi üzerindeki geniş kapsamlı sonuçları da dahil olmak üzere, göçmenlerin kırılganlığının ana eksenini oluşturduğunu göstermektedir. Katılımcıların yaklaşık %90’ının çalışma izni bulunmamakta ve çoğu, düşük ücretlerle kayıt dışı iş piyasasında çalışmaktadır. Yaşanılan mahallede, okulda ve işyerlerinde sosyal ayrımcılık yaygın biçimde bildirilmiş olup, bazı göçmenlerde derin bir dışlanmışlık hissi yaratmıştır. Sağlık hizmetlerine, hukuki danışmanlığa ve adalete erişimdeki zayıflık ile birlikte, 2023 yılından itibaren sivil toplum kuruluşlarının kaynaklarındaki azalma, birçok kişinin gündelik sorunlarla karşılaştığında fiilen desteksiz kalmasına yol açmıştır.
Nitel analiz, Türkiye’yi yasa dışı yollarla terk etme kararının Avrupa’ya yönelik bir istekten değil; ekonomik baskılar, gözaltı ve sınır dışı edilme korkusu, ayrımcılık, güvensizlik, geleceğe dair perspektifin yokluğu ve Afganistan’a ya da İran’a güvenli dönüş imkânının bulunmaması gibi unsurlardan oluşan yapısal bir çıkmazın sonucu olduğunu göstermektedir. Bu koşullar altında güvensiz yollar, birçok göçmen için “geriye kalan son çare” hâline gelmiştir. Araştırma, politikaların yeniden gözden geçirilmesi, destek mekanizmalarının iyileştirilmesi ve göçmenlerin temel hizmetlere erişiminin güçlendirilmesi gerekliliğine vurgu yapmaktadır.
